Misschien heeft u het al gemerkt: de kerk van De Waal wordt deze zomermaanden weer gebruikt voor kerkdiensten. Dat heeft alles te maken met corona-maatregelen. De protestantse gemeente Waal-Koog-Den Hoorn kwam in de voorgaande jaren altijd voornamelijk in de winter naar De Waalder kerk. In de zomer werd er dan voor gekozen om diensten in de kerk in De Koog te houden. Tijdens de zomer is er overigens ook altijd een zondagse dienst in het kerkje van Den Hoorn: dat is dit jaar ook zo. Dat er ’s zomers een tweede dienst in De Koog was, is omdat veel van de zomergasten badgasten zijn, en in en rond De Koog logeren. Voor hen was het het makkelijkst om daar dan ook naar de kerk te gaan. Maar als je in de kerkruimte per kerkganger anderhalve meter in acht moet nemen, kunnen we in de kerk van De Koog niet veel mensen ontvangen. Vandaar dat we in deze uitzonderlijke zomer liever in de kerk in De Waal bijeenkomen: daar is meer ruimte. We hopen dat velen, onze gasten maar en zeker ook de inwoners van De Waal, de weg naar de kerk weten te vinden.

Als protestantse gemeente proberen we rond de kerkgang de maatregelen om het coronavirus in te dammen zo goed mogelijk na te leven. We voelen ons verantwoordelijk om een voor iedereen zo veilig mogelijke gang naar de kerk mogelijk te maken. De coronacrisis stelt onze gemeente wel voor nieuwe vragen. Hoewel, zo nieuw zijn ze ook weer niet. In de tijd van de reformatie kwam in Europa regelmatig de pest voor. Voor theologen van die tijd was het een bekende epidemische dodelijke ziekte. Zo ook voor Maarten Luther. Hij schreef in een brief aan een zekere Johannes Hess over het thema ”Ob man vom Sterben fliehen möge” (1527, Weimarer Ausgabe Bd. 23, 365-366). Dat is vertaald: ‘Of men van het sterven mag wegvluchten’. We lezen in die brief van Luther:

”Mijd personen en plaatsen waar je naaste je niet nodig heeft. En gedraag je als iemand die graag een grote stadsbrand wil helpen blussen. Want wat is de pest anders dan een vuur, dat geen hout en stro, maar lichaam en leven opvreet. Ik zal God bidden dat hij ons genadig wil bewaren en beschermen. Dan wil ik ook helpen met het uitroken, de lucht in huis verversen, medicijnen geven en nemen, én plaats en persoon mijden waar men mij niet nodig heeft, opdat ik mijzelf niet zal verwaarlozen en bovendien ook anderen zou aansteken en besmetten, en dat ik zó door mijn nalatigheid de oorzaak van andermans dood zou zijn.

Wil God mij echter wegnemen, dan zal Hij mij wel weten te vinden. In dat geval heb ik toch gedaan wat Hij wilde dat ik zou doen, en ben ik niet schuldig aan mijn eigen dood of aan de dood van andere mensen. Waar echter mijn naaste mij nodig heeft, wil ik geen plaats of persoon mijden, maar onbezorgd gaan en helpen zo goed ik kan, zoals al eerder is gezegd. Kijk, dat is een echt godvrezend geloof, dat niet roekeloos of vermetel is, en God ook niet verzoekt.” Aldus Maarten Luther.

Dat is een waarschuwing tegen overmoedigheid en dadendrang, maar ook een bemoediging en een aansporing om te helpen waar je kunt als dat van je gevraagd wordt. In die zin roept deze crisis in onze tijd opnieuw de vraag op naar wat de kerk nu eigenlijk tot kerk maakt. Heeft dat te maken met vragen rond leven en dood? Of is dat te beperkt? Moet het niet ook gaan over wat die kerkelijke gemeente in onze samenleving kan betekenen? Want is dat niet wat het verhaal van Jezus precies ook aan de kerk wil duidelijk maken? Juist nu wordt daar veel over nagedacht en geschreven. Zo kwam het idee van de hedendaagse Tsjechische theoloog Thomas Halik bovendrijven dat de kerk als een vluchtheuvel zou moeten functioneren. Dat vind ik een mooi beeld omdat het betekent dat de kerk geen geïsoleerd los element in het dorp is, maar midden in het maatschappelijk verkeer kan staan. De kerk zou er dan moeten zijn voor iedereen die uit die steeds maar doorgaande flow van eisen wil ontsnappen, voor mensen die bekneld raken tussen de stromen, voor mensen die te zware lasten dragen en voor mensen die arm en moe zijn.

Laten we hopen dat het hier op Texel, in Nederland en in de rest van de wereld, goed blijft gaan met de bestrijding van het coronavirus. En laten we hopen dat de kerk een opbouwende taak krijgt in het werken aan herstel van verliezen die geleden zijn en die geleden zullen worden in deze tijd van pandemie. Ik hoop dat u ons weet te vinden!

Ds. Anne Kooi, predikant van de Protestantse gemeente Waal – Koog – Den Hoorn