Je zult in onze dagen maar homo zijn. Of lid van de lhbtiq+ gemeenschap. En meemaken hoe in toenemende mate de acceptatie van je geaardheid precair is geworden in de wereld van vandaag. Tijdens het WK-voetbal was het op eieren lopen, gezien de gevoeligheden in de islamitische wereld. In de Verenigde Staten van Amerika is de stemming over de verworvenheden van de laatste decennia op het terrein van het homohuwelijk aan het omslaan. En in Rusland voert de propaganda de boventoon dat het westen verdorven is door de ruimte die de lhbtiq+ gemeenschap krijgt. Voor Poetin en andere Oost-Europese machthebbers is het al dan niet vervolgen van homoseksualiteit de lakmoesproef, die onderscheid maakt tussen het decadente (en daarmee te bestrijden) westen en het conservatieve Oost-Europa. Het wordt in zekere zin de legitimatie van de oorlog tegen Oekraïne.
De Russisch orthodoxe kerk gaat daar volledig in mee. En zo zijn er meer kerken die homoseksualiteit aanwijzen als een absoluut zondige levenswijze. Over het algemeen trekt men zich weinig aan van wat de kerken zeggen. Maar de invloed die juist deze kerkelijke opinie heeft op de seculiere wereld is groot. En zo verzeil je als homo steeds meer in een positie die mondiaal gezien hoe langer hoe minder ruimte overlaat. De lucht waartegen de veelkleurige regenboogvlag wappert kleurt donker.
Als je in Nederland de publieke opinie volgt hebben velen de kerken al opgegeven als plek waar er positief aandacht is voor homoseksualiteit. De vanzelfsprekendheid waarmee zelfs het NOS-journaal kerken en homoafkeuring aan elkaar koppelt spreekt boekdelen. Er heerst een soort verslagen tolerantie voor niet-tolerante religieuze visies op homoseksualiteit. Maar die tolerantie vertroebelt ook de blik op wat veel protestantse kerken hierover juist wel te berde brengen. Het lijkt mij als kerkelijke niet-homo juist nu het ‘Gebot der Stunde’, om klaar en duidelijk onze solidariteit met de lhbtiq+ gemeenschap uit te spreken. Het opkomen voor mensen die in de knel (dreigen te) komen hoort immers expliciet bij de christelijke opdracht.
Eerst even terug naar waar hoe het in de Bijbel gesteld is met de vermeende afwijzing van homoseksualiteit. Want er komt veel leed bij bijbelinterpretaties daarover vandaan. Het woord sodomie verwijst bijvoorbeeld naar het verhaal over de corrupte inwoners van de stad Sodom in Genesis 19. Daarin komt veel geweld voor en (dreiging met) verkrachting, perversiteit en incest. Maar het gaat niet over homoseksualiteit. Dat in dit verhaal de bron voor de afwijzing van homoseksualiteit zou liggen, komt door een lange traditie van gemakzuchtig interpreteren. Wie precies wil weten hoe het exegetisch zit: ik kan u een kopie geven van een artikel van prof. Rochus Zuurmond waarin deze traditie op Bijbelse gronden ontkracht wordt. Laat maar weten via anne.kooi@planet.nl .
Duidelijk is in elk geval dat dit verhaal over gruwelijkheden helemaal niets te maken heeft met twee mensen van het gelijk geslacht die heden ten dage elkaar in liefde en trouw het ja-woord willen geven. Ondertussen is er ook al decennialang een belangrijke interpretatiegeschiedenis ontstaan die positief staat ten opzichte van de lhbtiq+ gemeenschap binnen en buiten de kerk. Op dit moment is die ingevuld door o.a. homotheologen als Wielie Elhorst, predikant van de PKN. Voor jonge gemeenteleden zijn er ondersteunende programma’s, bijvoorbeeld te vinden via https://protestantsekerk.nl/idee/denkstof-mag-ik-homo-zijn-van-god/
In alle evangeliën komt helemaal nergens voor dat Jezus homoseksualiteit afwijst. Om dit dan juist wel tot het criterium te maken van de christelijke identiteit is absurd. Je zou eerder in de lijn van de liefdevolle God, met Matteüs 25: 31 e.v., verwachten dat Jezus als Mensenzoon zegt: “ik was homo, en jullie hebben mij beschermd”. Een wereld die steeds grimmiger wordt en die homoseksualiteit steeds meer tot criterium (ten kwade of ten goede) van de vrije wereld bestempelt, vraagt van ons kerkmensen om een heldere keuze; kleur bekennen! Kies dan, om met Paulus te spreken, voor de vrijheid die ons in Christus geven is. Want: “Christus heeft ons bevrijd opdat wij in vrijheid zouden leven; houd dus stand en laat u niet opnieuw een slavenjuk opleggen.” (Galaten 5:1)
ds. Anne Kooi