Wat is het protestantisme?

Reformatie

Het protestantisme ontstaat als reformatie- beweging in Europa in de 16e eeuw. Er is kritiek op het rooms-katholicisme, en mensen als Maarten Luther en Johannes Calvijn willen de kerk hervormen naar zijn oorspronkelijke doel.

Na verloop van tijd ontstaan er veel verschil­lende protestan­tse kerken, die elk hun eigen pad kiezen. Deze versplintering is een zwakte van het protestantisme. Maar we zien nu ook dat er kerken zijn die zich opnieuw verenigen.

Binnen het christendom zijn er tegenwoordig vier hoofdstromingen: de orthodoxie, het rooms-katholicisme, het protestantisme en de evangelische stroming.

Kerk

De protestantse kerken vinden dat iedereen voor God gelijk is. Eén van de punten waar men voor gestreden heeft is dat iedereen toegang krijgt tot een begrijpelijke vertaling van de Bijbel. Een motto van de reformatie was het ‘priesterschap van alle gelovigen’.

* Er zijn twee sacramenten: doop en avondmaal. Met het woord sacrament wordt uitgedrukt dat in een weliswaar menselijk ritueel, er onder ons mensen iets goddelijks present wordt gesteld.

– In de doop is dat de aanvaarding van mensen door God, ondanks de fouten die men maakt. Dat betekent dus niet dat als een kindje sterft zonder gedoopt te zijn, het niet bij God kan zijn. Integendeel! De doop drukt juist uit dat God oog en oor heeft voor wie klein en kwetsbaar is, het lijden kent, en het verlorene zoekt. De doop is uniek en éénmalig.

– Het heilig Avondmaal, of de Maaltijd van onze Heer, is de protestantse pendant van de RK eucharistie. Protestanten geloven niet dat het brood feitelijk het lichaam van Christus wordt, maar zij geloven dat het offer van Christus aan het kruis ons mensen van binnenuit verandert. Als Christus zichzelf aan ons uitdeelt, en wij Hem mogen aannemen en tot ons nemen, worden wij zelf ook opgeroepen om uit te delen. Zo worden wij gered; bijvoorbeeld van ons egocentrisme.

* Er zijn drie ambten: predikant (dominee), ouderling en diaken. Het beeld van een zure of zuinige ambtsdrager is maar een karikatuur. Iedere ambtsdrager draagt met zijn of haar eigen invulling van dat ambt bij aan de beeldvorming.

* Er zijn vier feesten

Protestanten delen de meeste kerkelijke feesten met de andere stromingen in het christendom.

Kerst: de geboorte van Jezus Christus. Dit is een feest van blijdschap om de komst van de Redder van Godswege in de duisternis van een mens­heid die veel ellende kent. De macht van God is zichtbaar in een kwetsbaar en bedreigd kindje. Kerst is het bekendste christelijke feest.

Pasen: de opstanding van Jezus Christus. Jezus wordt na drie dagen uit de dood opgewekt. Jezus was in het graf neergelegd nadat hij de kruisdood is gestorven. Het ons in-herinnering-brengen van zijn lijden gebeurt in de 40-dagen­tijd. Het getal 40 doet denken aan de 40 jaren waarin het uit Egypte ontsnapte slavenvolk Israël door de woestijn trok: de exodus. Pasen is net zo na de duisternis, een feest van grote blijdschap. Pasen is het belangrijkste christelijke feest.

Hemelvaart: na zijn opstanding verschijnt Jezus Christus een aantal keer aan zijn leerlingen. Daarna gaat hij naar zijn Vader in de hemel.

Pinksteren: als Jezus in de hemel is belooft hij de heilige Geest aan zijn volgelingen die op aarde zijn. Met Pinksteren komt de heilige Geest.

Karakteristiek van protestantse kerken

Protestantse kerken zijn sober qua inrichting. Zo is er ruimte voor con­cen­­tratie op God. Contact van de mensen onder elkaar, het gemeente-zijn, is ook belangrijk. Net als de vraag hoe een ieder het geloof in zijn/haar leven vormgeeft. De kerk­diensten zijn eenvoudig.

Het lezen uit de Bijbel, de preek en het zingen van de gemeente zelf, zijn belangrijk.

De kerkstructuur is democratisch.

De Geest die uit de Bijbel spreekt, en het begrip van de bedoeling van het woord van God zijn belang­rijker dan de ‘letter van de wet’. In pro­testant­se kerken mogen predikanten getrouwd zijn, kunnen vrouwen predikant zijn, en kan meestal een homo­huwelijk ingezegend worden.

Karakteristiek voor het protestantisme is ook de aan­dacht voor wetenschappelijk onderzoek naar de Bijbel in de grondtalen, en de aandacht voor de contextuele uitleg daar­van. Discussies worden niet geschuwd; van mening verschillen is prima.

Protestanten kennen veel geloofsbelijdenissen. We delen klassieke geloofsbelijdenissen met het hele christendom. Daarnaast maakte men mooie geloofs­­­belijde­nissen in spannen­de tijden. Ieder mens kan een eigen geloofsbelij­denis maken. Dat helpt je om trouw te blijven aan God in de soms moeilijke praktijk van het eigen leven.

Dit symbool is het Hugenoten­kruis. Waarschijnlijk is het in 1688 ontworpen. Eerst werd dit alleen gebruikt door (gevluchte) Franse hugenoten. Sinds de negentiende eeuw geldt het als algemeen protestants symbool.